Một cách rất tự nhiên, cách đây khoảng 1 tháng tôi đã chuyển máy PC ở nhà sang sử dụng Win 10 và cho đến bây giờ, sau 1 tháng sử dụng tôi hoàn toàn hài lòng về việc này. Điều này trái ngược hoàn toàn với quyết định cách đây gần chục năm về việc chuyển đổi hầu hết các máy của tôi từ Windows sang Ubuntu. Ngoài ra ở nhà tôi cũng còn 1 máy chạy Mac nữa, việc sử dụng qua lại các OS hoàn toàn không có 1 vướng mắc nào. Có vẻ như về tính năng các OS đã gần như bão hòa để có thể phục vụ người dùng, vậy điều gì sẽ quyết định người dùng sử dụng OS nào? Theo tôi nó sẽ phụ thuộc vào nhu cầu của từng người. Bài blog này tôi cố gắng list ra các nhu cầu của tôi trên PC và đánh giá qua 3 OS để cố lý giải vì sao hiện tại tôi lại dùng Win 10.

Ảnh: Câu giới thiệu trên FB của tôi để cũng hơn chục năm rồi

1. Nhu cầu lập trình

Với tôi ở mục này cả 3 OS bằng điểm nhau, với nhu cầu của tôi về lập trình web, thi thoảng các script python, ruby thì các IDE đều đã hỗ trợ Cross OS nên hầu như không gặp phải vấn đề gì. Tất nhiên với những ai có nhu cầu lập trình iOS hay Win form thì đương nhiên phải dùng Mac và Windows rồi.

2. Nhu cầu sử dụng command line

Không rõ nhu cầu này xếp vào nhóm việc gì nhưng thực tế tôi thấy mình dùng command line rất nhiều, parse log, cài gói, scan hay dùng các script, dùng command line rất tiện và nhanh. Đây là 1 trong các lý do chính mà tôi sử dụng Ubuntu thường xuyên. MacOS thì nhân Unix nên cũng đã có bash shell từ đầu, nói chung dùng cũng được, cài gói thì bằng brew, app có thể chưa đủ lắm. Mục này trước đây Windows là yếu nhất, tuy nhiên gần đây mới ra mắt Windows Termial Preview và WSL cho phép cài Ubuntu trong Win, mặc dù còn 1 số vấn đề tuy nhiên cơ bản đáp ứng được nhu cầu của tôi. Việc ra mắt Windows Termial Preview và Windows Subsystem for Linux (WSL) theo tôi đánh giá là 1 bước ngoặc lớn của Microsoft, ít nhất đã kéo được 1 người dùng là tôi.

3. Nhu cầu sử dụng các phần mềm pentest

Công việc của tôi là pentester nên cũng hay sử dụng 1 số tool toy, các tool toy này cơ bản chạy được cross os. Tuy nhiên nhiều cái cơ bản là open source hoặc chạy command line. Trước đây thì nếu dùng Windows thì kiểu gì cũng phải cài thêm cái máy ảo Kali. Như tôi nói ở trên với việc có thêm WSL, nhu cầu này hầu như đã được đáp ứng tốt trên Windows. Mac OS cũng tương tự, với bash shell, iTerm và brew thì cơ bản tôi thấy sử dụng cho nhu cầu này đều ổn. Với việc có WSL thậm chí Windows còn nhỉnh hơn chút khi Acunetix hay IDA chỉ chạy nuột nà trên Windows. Mục này tôi đánh giá 3 OS ngang nhau.

4. Nhu cầu sử dụng phần mềm văn phòng

Mục này là điểm trừ lớn nhất của Ubuntu, điểm cộng lớn dành cho Windows, trên Mac thì tạm ổn. Cơ bản thì nhu cầu sẽ là Win, Excel, Visio, Evernote, XMind. Hầu như đều có trên cả 3 OS tuy nhiên thì bộ MS Office vẫn là tuyệt vời nhất, mấy cái Libre thì gọi là sử dụng tạm chứ dùng lâu thì không ổn lắm. Mặc dù Mac cũng có bộ Office nhưng Visio thì chỉ có trên Windows nên thi thoảng cũng hơi thiếu thốn nếu dùng Mac.

5. Hiệu năng cao

Phần này hoàn toàn là cảm nhận thực tế, chưa thông qua các bài đo. Thực tế gần đây phát sinh một số nhu cầu tôi mới để ý đến cái này. Trước đây thì tôi vẫn tưởng tượng là cứ RAM, CPU, SSD ngon thì OS nào cũng như sau, tuy nhiên thực tế thì điều này có vẻ không tốt trên Ubuntu hay Linux Workstation nói chung (Linux Server không bàn tới). Cảm nhận riêng của tôi về việc xử lý memory, CPU của các Linux Workstation, cụ thể hơn là các Linux Desktop Environment nói chung (đã dùng qua Gnome, KDE, Mint, Xfce) có vẻ đều làm chưa tốt được như Windows hay Mac OS. Nhu cầu của tôi chủ yếu là chạy nhiều IDE, nhiều Browser, vài cái VM, đang làm dở thì cần hibernate, hoặc remote từ xa vào từ laptop trong phòng ngủ. Tất cả những yêu cầu đó thì hầu như chỉ Windows mới làm được tốt, Mac đâu đó đáp ứng 1 vài cái. VM trên Ubuntu đâu đấy chỉ được 1 cái, đến cái thứ 2 là bắt đầu giật lắc, Session thì thi thoảng lại bị crash thế là out, chạy lại từ đầu T_T, remote thì dùng VNC thật là xấu, không bằng RDP, hibernate thì không ổn định,... Haiz, rất tiếc nhưng phải nói rằng ở mục này Ubuntu thất bại thê thảm so với Windows hay Mac.

6. Tùy biến phần cứng

Có lẽ tôi đã có 1 mối tình đẹp với MacOS nếu không xét thêm phần này. Mấy cái user experience không được quen thì có thể tạm dần chấp nhận (cái finder của nó sao mà khó dùng kinh khủng), tuy nhiên khi nhu cầu dùng máy cao lên thì tôi nhận ra 1 điều hết sức đau lòng là việc nâng cấp phần cứng đối với 1 máy Mac là điều vô cùng xa xỉ và tốn kém vì phải thay nguyên máy T_T

Tổng kết

Viết xong mấy dòng trên có vẻ tôi đã tự tìm cho mình được câu trả lời vì sao tôi chuyển quay lại dùng Win 10:

• Có thêm WSL và Windows Terminal mới gần gũi hơn với dân open source.
• User experience về hiệu năng cực tốt (hibernate, rdp, quản lý mem,..).
• Tùy biến phần cứng thoải mái (ăn đứt ông Mac).

Tất nhiên Windows vẫn còn các vấn đề như virus tràn lan, dùng Windows dễ dính virus hơn, tuy nhiên với việc Microsoft open hơn với dân bug bounty, tôi tin rằng security của Windows đã khác so với 10 năm về trước và không cài đặt linh tinh thì chắc sẽ không dính hàng. Ngoài ra license hiện tại của Windows thì cũng dễ chịu hơn và cũng dễ mua hơn nên tôi đánh giá cũng dễ tiếp cận hơn với người dùng. Với những cảm nhận hiện tại của tôi thì đế chế Microsoft sẽ còn tồn tại bền vững và tiến xa.